Halen bir çok stent -ilk çıkan örneklerinde olduğu gibi- paslanmaz çelikten yapılmaktadır. Yıllar içinde farklı tipleri geliştirilmiş olup, başlıca 3 tip koroner stent tedavi stent tedavi amacı ile kullanılmaktadır:
A- Çıplak Stent:
Stent titanyum, paslanmaz çelik veya kobalttan yapılmış, kalemlerin içindeki yaya benzer bir tıbbi cihazdır. Koroner damarlarda çoğunlukla balon üzerine yerleştirilmiş şekilde bulunur. Darlığın olduğu damarın çapına uygun boyutta seçilen stent, darlığa basınç uygulanarak yerleştirilir. Yalnızı başına balon uygulamasına göre hastane içi komplikasyonları önemli ölçüde azaltmış olsa da tekrar tıkanma riski; damar çapı, hastanın ve lezyonun özelliklerine göre %10-35 arasında değişir. Özellikle 3.5 mm’den küçük damarlarda ve uzun lezyonlarda, şeker hastalarında tekrar tıkanma riski yüksektir.
B-İlaç Salınımı Stentler:
Çoğunlukla çıplak stentle aynı maddeden yapılmıştır. Fakat stentin üzeri damar içinde tekrar tıkanmayı sağlayan hücre çoğalmasını önleyici ilaçlarla kaplanır. Bu ilaçlar stent üzerine serpiştirilmiş “polimer” olarak adlandırılan maddenin üzerine konur ve damara yerleştikten sonra salınır. Genelde 3 ayda ilaç kaybolur. Bu yöntemle tekrar tıkanma riski ortalama %8’lere kadar azaltılmıştır. Son 4 yıldır yeni ilaçlı stentler geliştirilmiştir. Bu sayede ilaçların etkisi veya polimere bağlı allerjik ve toksik yan etkiler azaltılmıştır. Bu stentlerin en önemli yan etkisi stent içi pıhtı oluşumudur. Bu risk, 1. jenerasyon ilaçlı stentlerde ortalama 1.yıl için %1, sonraki her yıl için %0.4’dir
Bu oranlar , 2. jenerasyon ilaçlı stentlerde çıplak stentlere yakın değerlere düşürülmüştür.
Bu stenti taktıran hastaların büyük çoğunluğu 1 yıl boyunca doktoru kontrolünde kan sulandırıcı ilaç almak zorundadır. Bu stentler tüm dünyada yaygın kullanımdadır.
- Taktıracağınız stentin detaylarını doktorunuzdan mutlaka öğreniniz.
- Klinik çalışmaları olan, ürertim denetiminin daha sıkı olduğu ülkelerde üretilmiş olanları tercih ediniz.
- Ülkemizde üretilen marka da klinik uluslararası çalışmaları olan bir üründür.
C-Eriyebilen Stentler:
Son 4 yıldır uygulamada olan, son 2 yıldır da kullanımı giderek artan bir ürün olan eriyebilen stentler, damara yerleştirildikten sonra ömür boyu burada kalır. Bu metalin çok nadir de olsa kronik iritasyona bağlı pıhtı oluşturmaya veya ilaç özelliğine bağlı damarın bu bölümünün onksiyonlarını tam yapamamasına neden olabilir. Bu riskler 2. jenerasyon ilaçlı stentlerde çok nadir görülmektedir.
Eriyen stentler, vücutta eriyerek suya dönüşüp atılırlar. Farklı maddelerden yapılan çeşitleri olsada bugün için klinik uygulamada sadece 2 adet vardır: PLA’dan yapılmış ve üzeri ilaçla kaplanmış olup takıldıktan 2 yıl sonra damar içinde tümüyle yok olmaktadır. Çok daha erken yok olması da istenmeyen bir özelliktir. Stentin erime süresinde damar eski özelliklerine dönüşüm göstermektedir. Metalin damarda kalmaması da pıhtı riskini ve metale bağlı kronik iritasyon riskini azaltacaktır.
Eriyen stentler her lezyonda rutin kullanılmamaktadır. Uygun lezyonlarda tercih edilmelidir. Bu tip stent için lezyonun özelliği çok önemli olduğundan tercih konusunda doktorunuzla daha kapsamlı konuşunuz.